Tien jaar geleden leek het ontstaan van de commerciële televisie nog zo wonderbaarlijk. Al die Amerikaanse invloeden die onze traditionele oer Hollandse culturele en pluriforme programmering mochten doorbreken. Amerikaanse invloeden die toch al niet meer uit onze samenleving weg waren te denken. Invloeden, zoals de

Mc Drives, de bill boards en de Amerikaanse populaire series zoals Dallas en Dynasty, die als een langzame invasie ons traditioneel nuchter landje overnamen. Vooral de jongere generatie en huisvrouwen genoten van die overname.

En zoals elke oorzaak een gevolg heeft, gebeurde ook hier het onvermijdelijke. Er werd een markt ontdekt die de onuitputtelijke consument moest bedienen. Een markt die de consument leerde te zappen.

Kolossale mediaproductiemaatschappijen zoals Van den Ende en De Mol deden hun intrede en mochten voor het dagelijkse entertainment op de Nederlandse buis zorgen.

Kabelmaatschappijen hadden de grootste moeite om de bult van nieuwe commerciële zenders te bergen. Zenders als RTL, Veronica, TV10 (nu Fox 8) en Cartoon Network rezen uit de grond. Een nieuwe generatie was geboren, de zogenaamde ‘ zap generatie’.

Nu tien jaar verder is er niets nieuws onder de zon. Ook in 1999 is er een nieuwe zender bijgekomen, Net 5. Onze ‘zap generatie’ is er inmiddels aan gewend geraakt.

De bedoeling van Net 5 is voor mij persoonlijk nog steeds niet duidelijk. Van Westerloo, directeur van SBS6, (informeel ook wel De Fóns genoemd) kondigde ver van tevoren aan, dat de ‘zap markt’ behoefte had aan een zender, speciaal en alleen bedoeld voor vrouwen. Want volgens hem kijken vooral vrouwen naar de commerciële televisie. Volgens van Westerloo was de hedendaagse programmering niet afgestemd op deze groep. De doelgroep kon zich daarom niet identificeren met het huidige aanbod. Alsof Fons zou beweren dat niet alleen huisvrouwen, maar alle vrouwen behoefte hebben aan een commerciële programmering.

Alhoewel ik vrouw ben (en soms inderdaad het huishouden moet bedrijven), kijk ik praktisch geen commerciële televisie. Alleen maandags ‘s morgens. Om tien uur ’s ochtends. Dan staat de televisie aan en kijk ik het eerste kwartier naar "koffietijd!" Alleen het eerste kwartier maar. Meer hoef ik niet te zien. Tenzij er een interessante gast is uitgenodigd. Laatst was dit Paul de Leeuw die er bijna in geslaagd was om de totale presentatie over te nemen.

In het eerste kwartier wordt aandacht besteed aan koken, de introductie van een gast, en wat er in dat uurtje zoal nog meer voorbij komt. Binnen vijftien minuten weet je wat je aan het programma hebt. Een stukje duidelijkheid, daar houdt de vrouw van.

Voor een moderne vrouw is het kookonderdeel heel belangrijk. Het is de enige troost tegen de ‘zap ziekte’. Want terwijl de moderne man zappend Jerry Springer op SBS6 ervoor tovert, voorziet zijn wederhelft hem in een simpele maaltijd voor op de schoot. Zappend eten! Een mooie titel voor een nieuw kookprogramma?

Voor van Westerloo begon het allemaal met SBS6. En nu in 1999 heeft deze zender er een zusje bij gekregen.

Toevallig dat net Fons de naam Net 5 heeft bedacht. AT 5 is toch waar de roots van van Westerloo liggen? Het lijkt op een gevecht om het nummer 5. De Nederlandse publieke kanalen, Nederland 1, 2, 3 lijken heilig te zijn. Daar komt geen enkel commercieel station aan. RTL4, RTL5, SBS6, Fox8, Net5. Maar wat staat er dan op nummer 7? En waarom zou het zusje van SBS6 niet op nummer 7 gezet kunnen worden? Waarom Net5 en niet Net7? Is nummer 7 niet een logischer getal om te kiezen voor het vervolg van SBS6? Voor van Westerloo niet. De enige verklaring die hij geeft is dat mensen beginnen te zappen vanaf net 1. Vervolgens zappen ze net zolang door totdat ze iets interessants zien. Dit betekent automatisch dat de mensen bij Net5 doorblijven zappen naar net…? Uit geloofsovertuiging zou er een verklaring kunnen gegeven worden om nummer 7 over te slaan, maar daar hoor je van Westerloo niet over.

Als vrouw ben ik soms verplicht om naar Net5 te kijken. Want als er een moderne man in huis is, dan wordt er naar Net5 gezapt. Voor de man is het enig om de A-team te zien, of de bekende, niet-burgerlijke, serie

"Married with children". Series met een mannelijk tintje. Een poging van Fons om een vrouwvriendelijke net op de kabel te brengen, lijkt daarmee mislukt te zijn. Wellicht is van Westerloo nog aan het puzzelen over hoe hij die programma’s moet gaan kopiëren. Niets duidt namelijk op originaliteit. De commercie beschikt immers reeds over vrouwvriendelijke series en leuter programma’s zoals "koffietijd!", "RTL live".

Als de vrouw beslist behoefte heeft aan een afgestemd aanbod, kan ze maar beter doorzappen naar net8, oftewel Fox8. Series als het romantische "Love boat" (ditmaal geen herhaling) en het spannende "The net", geven de vrouw waar ze behoefte aan heeft. "The net" brengt nog iets extra’s, namelijk een stukje geëmancipeerd rechtvaardigheidsgevoel. In deze serie speelt de vrouw een onnavolgbare computerhacker die de strijd aangaat met alle kwade hackers. Fox8 besteedt daarnaast aandacht aan kinderen, dieren en reizen. Onderwerpen die altijd goed bij de vrouw liggen. Als je niet beter zou weten, zou je denken dat van Westerloo zijn idee aan Fox8 heeft verkocht.

Het is niet duidelijk voor wie Net5 nu bedoeld is. In ieder geval is er in de programmering geen erotisch onderdeel opgenomen. Dit kan betekenen dat de zender niet alleen bestemd is voor de man (want tegenwoordig zijn er genoeg moderne stellen die samen naar "Sex voor de Buch" kijken).

Wellicht kan de vrouw nog het meest genieten van de serie "Buffy the vampire slayer". Een serie waarin een tienermeisje kwade mythes en griezels bestrijdt. Emancipatie of droom? Romantiek is op Net5 nauwelijks te ontdekken. Dit kan hooguit een romantische speelfilm zijn. In ieder geval niet een ‘to be continued’ verhaal.

Het is te hopen dat wanneer onze ‘zap generatie’ het nieuwe millennium ingaat de kabelmaatschappijen en televisiestations millenniumproof zijn, want anders zullen velen van ons opgenomen moeten wegens de ‘zap ziekte’. Een verslaving waar je niet zomaar van afkomt.